Loondoorbetaling bij ziekte (corona)

Hebben uw werknemers recht op loondoorbetaling als zij ziek thuis zijn vanwege corona? Mag u als werkgever uw werknemers laten testen op het coronavirus? Lees alles over corona en loon hier bij de veel gestelde vragen.

Moeten mijn werknemers verplicht thuiswerken, ook als ze liever naar kantoor komen?

Het advies van het kabinet is om thuis te werken, tenzij dit niet anders kan. Als de werkzaamheden het toelaten om thuis te werken, dan moet de werkgever dit toelaten én faciliteren. De werkgever is immers verplicht zijn werknemers een veilige en gezonde werkplek te bieden. Werknemers tijdens de pandemie vragen thuis te werken – waarbij je de werknemers dus eigenlijk vraagt de RIVM-richtlijnen te volgen – is een manier om aan deze zorgplicht te voldoen.
Als werknemers aangeven dat zij liever op kantoor werken, mag de werkgever hen vragen om toch thuis te werken. De werknemer is in beginsel namelijk verplicht gehoor te geven aan de instructie van de werkgever om thuis te werken. Het is in dat geval raadzaam de werknemers te vragen wat zij nodig hebben voor hun een veilige en gezonde thuiswerkplek.
Als thuiswerken echt geen optie is – of als je als werkgever (deels) tegemoet wil komen aan de wens van een werknemer om op kantoor te werken – is dit toegestaan onder voorwaarden. Je dient dan de maximale voorzorgsmaatregelen te treffen, om het besmettingsrisico zoveel als mogelijk te beperken. Dat betekent bijvoorbeeld: looproutes op kantoor uitzetten, zorgen dat er voldoende werkruimte is voor iedereen om op 1,5 meter van elkaar te werken en werknemers die veel onderweg zijn niet met zijn vieren in een kleine auto te laten rijden, maar bijvoorbeeld een busje te regelen waarin zij voldoende afstand kunnen houden.

Let op: een werknemer die recentelijk in aanraking is geweest met een besmette persoon of die recentelijk in een COVID-19-risicogebied is geweest, moet altijd verplicht thuiswerken.

Moet ik mijn werknemer ziekmelden als hij preventief thuisblijft?

Als een werknemer gezondheidsklachten heeft (zoals griepverschijnselen) kunt u de werknemer ziekmelden. Als een werknemer echter preventief thuisblijft – bijvoorbeeld omdat hij in aanraking is gekomen met iemand die corona blijkt te hebben maar zelf (nog) geen symptomen heeft, is geen sprake van een zieke werknemer. Zolang deze werknemer tijdens het afwachten van de testuitslag geen of milde klachten ondervindt en in staat is om thuis te werken, hoeft (en mag) u de werknemer niet ziekmelden. Kortom: enkel een werknemer die vanwege gezondheidsklachten niet in staat is om te werken, dient te worden ziekgemeld.

Moet ik de inrichting van de tijdelijke thuiswerkplek vergoeden?

De werkgever is verplicht te zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. De kosten die een werkgever maakt om te voldoen aan de Arbowetgeving, mogen niet in rekening worden gebracht bij de werknemer. Dat betekent dat de werkgever verplicht is de kosten te betalen voor bijvoorbeeld een ergonomisch ingerichte thuiswerkplek.
Het is aan te raden om – voordat nieuwe spullen worden aangeschaft – eerst te kijken of de werknemers op een andere manier kunnen worden gefaciliteerd. Zo kunnen spullen die normaal gesproken op kantoor staan en nu niet worden gebruikt, tijdelijk in bruikleen worden gegeven aan werknemers (leg dit dan goed vast!).
Werkgevers kunnen daarnaast onderzoeken of zij gebruik kunnen maken van fiscaal gunstige regels (zoals de gerichte vrijstelling) voor het bekostigen van de thuiswerkplek.

Let op: gaat het bij inrichting van de tijdelijke thuiswerkplek om eisen die de Arbowet te boven gaan? Dan geldt natuurlijk niet dat deze kosten voor rekening van werkgever komen. Het is verstandig om vóór de aanschaf van eventuele spullen onderling afspraken te maken over de kostverdeling.

Moet ik mijn werknemers een thuiswerkvergoeding betalen?

Nee, werknemers hebben geen wettelijk recht op thuiswerkvergoedingen. Het is natuurlijk wel toegestaan op eigen initiatief een thuiswerkvergoeding te betalen. Bijvoorbeeld om de kosten voor gas, water, licht, koffie en thee deels te vergoeden. In dat geval is het echter raadzaam de fiscale regels hieromtrent te raadplegen, nu een thuiswerkvergoeding wel eens hoog belast kan worden.

Moet ik werknemers vrij geven als de scholen dicht zijn vanwege het coronavirus?

In sommige gevallen wel. Het gaat dan niet zozeer om vrije dagen, maar om calamiteitenverlof. Het sluiten van scholen kan een reden zijn voor het verlenen van calamiteitenverlof, bijvoorbeeld als het kabinet pas kort van tevoren aangeeft dat de scholen worden gesloten. Er is dan sprake van een acute noodsituatie die de werknemer onmiddellijk dient op te lossen. Gedurende het calamiteitenverlof moet een werkgever de werknemer 100% van het loon doorbetalen. Let wel, het calamiteitenverlof is enkel bedoeld voor de tijd waarin een oplossing voor het ontstane probleem wordt gezocht (de tijd die het duurt om vervangende opvang te regelen). Dit zal dus geen weken of maanden mogen duren.

Let op: bekijk altijd de cao, om te kijken of hierin afwijkende afspraken zijn opgenomen over het calamiteitenverlof.

Mogen werknemers hun vakantieverlof intrekken als zij niet meer op vakantie kunnen wegens corona?

Nee, een werknemer mag het vakantieverlof niet eenzijdig intrekken. Zelfs niet als een vakantievlucht is geannuleerd, of een vakantiegebied door de overheid (plots) als corona risicogebied wordt aangemerkt. De werkgever kan natuurlijk wel besluiten in te stemmen met een dergelijk verzoek van werknemer. Bijvoorbeeld als hij voldoende werk voorhanden heeft, of als hij het om andere redenen geen probleem vindt als de werknemer toch komt werken.

Mag ik werknemers melden dat een collega corona heeft?

Een werkgever mag binnen zijn organisatie bekendmaken dát een werknemer corona heeft, maar zonder toestemming van de betreffende werknemer mag niet bekend worden gemaakt wié er precies is besmet met het virus. Dit heeft te maken met de privacywetgeving (AVG). Als werkgever mag je bij een ziekmelding ook niet vragen of een werknemer besmet is met corona.
Berichtgeving waarin werknemers worden geïnformeerd over een besmette collega, mag dus niet te herleiden zijn tot deze specifieke werknemer. Overigens zal een besmette werknemer in het kader van het contactonderzoek veelal zelf contact opnemen met collega’s met wie hij nauw heeft samengewerkt, zodat zij preventief in quarantaine kunnen.

Mag ik werknemers laten testen op corona?

Als werkgever mag je werknemers niet zelf testen op corona(verschijnselen), door bijvoorbeeld de temperatuur op te nemen bij binnenkomst op kantoor. Zelfs indien een werknemer toestemming geeft om zijn temperatuur te laten meten, wordt het afgeraden dit te doen. Als werkgever is het immers niet toegestaan medische gegevens van werknemers te verwerken. Zelfs als de medische gegevens niet worden vastgelegd zijn er (privacy)bezwaren aanwezig tegen directe controle op de werkvloer. Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarin een werknemer de toegang tot het kantoor wordt ontzegd na een meting, terwijl andere collega’s staan toe te kijken. Dergelijke situaties zijn onwenselijk. Wel mag je een werknemer verzoeken zich te laten testen bij de arbodienst of bedrijfsarts.

Moet ik werknemers loon doorbetalen tijdens quarantaine?

Een werknemer heeft recht op loondoorbetaling bij ziekte als corona. De hoogte hiervan (70% of meer) is afhankelijk van de afspraken die werknemer en werkgever hierover met elkaar hebben gemaakt.
Als een werknemer niet ziek is – en bijvoorbeeld uit voorzorg in quarantaine zit – heeft hij ook recht op loondoorbetaling. Zowel als hij vanuit huis aan het werk is, als in gevallen waarin thuiswerken niet mogelijk is (bijvoorbeeld omdat werk uitsluitend op een bouwplaats kan plaatsvinden).
NB. Bovenstaande kan anders zijn als een werknemer in quarantaine zit of niet kan werken vanwege een oorzaak die voor eigen rekening van de werknemer komt. Hier kan worden gedacht aan de situatie waarin een werknemer bewust op vakantie gaat naar een covid-risicogebied en niet terug kan komen wegens een geannuleerde vlucht en dientengevolge niet kan werken. Als een werkgever hiervoor heeft gewaarschuwd en de werknemer is geïnformeerd over de eventuele gevolgen van het niet nakomen van de instructies van werkgever, is het verdedigbaar de loondoorbetaling tijdelijk stop te zetten totdat de werknemer weer in staat is om te werken.

Mag ik het loon inhouden als een werknemer zich op kantoor niet aan de coronavoorschriften houdt?

Als een werknemer op kantoor bijvoorbeeld weigert 1,5 meter afstand te houden, handelt hij in strijd met de RIVM-richtlijnen en interne coronavoorschriften. De werkgever kan in dat geval niet direct overgaan tot het tijdelijk stopzetten van loon. Dat kan wel als eerst de volgende stappen zijn doorlopen:

  1. Informeer & instrueer werknemers over de regels die gelden binnen de organisatie, waarom die regels gelden en wat de gevolgen zijn indien de regels worden overtreden. Dit valt onder het instructierecht dat iedere werkgever heeft.
  2. Waarschuw werknemers als zij de regels overtreden. Geef steeds aan welke regels zijn overtreden, benadruk nogmaals waarom het belangrijk is dat de regels worden nageleefd en benoem opnieuw wat de gevolgen zijn als de werknemer de regels overtreedt.
  3. Verwijder werknemers van de werkvloer en ontzeg hen toegang tot de werkvloer indien zij de regels na de waarschuwing blijven overtreden. In dat geval vormen werknemers immers een gevaar voor hun collega’s en het valt onder de zorgplicht van de werkgever om voor iedereen te zorgen voor een veilig en gezonde werkomgeving. Blijf dus niet oneindig waarschuwen! Bevestig deze situatie altijd schriftelijk aan de werknemers die de regels hebben overtreden en geef hen duidelijk aan dat zij geen recht op loon hebben, omdat de reden voor het niet werken voor hun eigen risico en rekening komt.
    Als werknemers vervolgens besluiten zich toch aan de regels te houden, dan dienen zij weer toegelaten te worden tot de werkvloer. Op dat moment dient ook de loondoorbetaling te worden hervat.

Let op: het overtreden van coronavoorschriften is niet direct een geldige reden voor ontslag. Een ontslag op staande voet wegens het herhaaldelijk overtreden van coronavoorschriften houdt zelden stand. Echter, als een werknemer het erg bont maakt, kan in individuele gevallen wel worden onderzocht of ontbinding van de arbeidsovereenkomst een alternatieve optie is.

Mag ik het loon inhouden als een werknemer zich niet wil laten vaccineren en daarna corona krijgt?

Nee, dat mag niet. Het wel of niet laten vaccineren is een vrije keuze van de werknemer. Als een niet-gevaccineerde werknemer besmet raakt met corona, dient het loon daarom gewoon te worden doorbetaald. Ook als de betreffende werknemer meermaals (preventief) in quarantaine moet.
Dit geldt bijvoorbeeld ook voor de situatie waarin een werknemer naar een (illegaal) feest gaat en daarna besmet raakt: bij ziekte dient deze werknemer gewoon te worden doorbetaald.

Wij staan voor u klaar

Stuur een mail

Onze klantenservice helpt u verder (binnen 1 werkdag een reactie)

Bel 070 335 30 00

Op werkdagen van 08:30 tot 17:00

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de gratis nieuwsbrief